Over mij

Mijn foto
Ik wil mijn werk graag goed doen. Kwaliteit van zorg toetsen aan het naleven van regels heeft misschien voordelen omdat je dan iets hebt om te 'meten'. Maar in mijn dagelijks werk loop ik in toenemende mate aan tegen het gevaar ervan: dat aan het eind van de rit het enige dat werkelijk telt de belangen van de zorgverlener zelf zijn. En wat is dan nog 'goed doen'? Vragen hierbij en ideeēn hierover genoeg - lees maar.

woensdag 22 december 2010

Klompen en klederdracht?

Ook zoiets. Wat je tegenwoordig overal leest - en wat in het programma 'Brandpunt' vorige week ook weer werd benoemd: dat 'alle landen om ons heen verbaasd staan' over het percentage thuisbevallingen in Nederland.
Nederlandse vrouwen zijn een beetje 'raar'.


En ik hoorde laatst ook een collega uit de eerste lijn zeggen dat 'we' misschien eens een beetje met onze tijd mee moeten gaan en erkennen dat thuis bevallen 'uit de tijd' is - ze vergeleek het met op klompen lopen en in klederdracht.
Dit verzin ik niet. 
En ze is ook de enige niet.


Nadere analyse van deze mening liet zien, dat wat er werkelijk speelde onder andere vermoeidheid was, ze had het 'wel gehad' met het vechten tegen de bierkaai.
Dat kan ik goed invoelen, en vele vroedvrouwen met mij.
Fnuikend vind ik dat - dat is een van de dingen die erg frustreren, het gaat constant in het nieuws over datgene, waar het niet over zou moeten gaan.
Maar vroedvrouwen die, in hun onmacht, er de brui aan geven, werken indirect mee aan het succes van deze bijna geslaagde actie. 
Hoe meer vrouwen er in het ziekenhuis bevallen, hoe beter dat is voor die ziekenhuizen. 24/7 een gynaecoloog, een kinderarts en een anesthesist in huis, dat kan op de meeste plaatsen in Nederland alleen 'uit' als een hoger percentage vrouwen poliklinisch bevalt. Dus kat in het bakkie met de huidige politiek!
En nog even en vrouwen gaan nog 'vrijwillig' ook, omdat ze geloven dat het 'veiliger' is. Of omdat ze geloven dat bevallen ondraaglijk veel pijn doet en dat ook dat 'niet meer van deze tijd' is.
Ook bovenstaand verzin ik allemaal niet.


Maar. Dat alle landen om ons heen maar verbaasd zijn over Nederlandse vrouwen die nog thuis willen bevallen, is een vorm van ZEER eenzijdige berichtgeving.


Je kunt ook de andere kant laten zien:
Vroedvrouwen uit de hele wereld hebben ons thuisbevalpercentage als grote droom. Ook al is het nog slechts 22%. Wij zijn hun grote voorbeeld.
Vroedvrouwen uit de Verenigde Staten. Uit Groot-Brittanië. Uit Nieuw-Zeeland. Uit Australië.


Ze horen wat er op dit moment gaande is in Nederland en waarschuwen ons ervoor. Waarom doen ze dat?
Omdat zij weten wat de prijs van medicalisering is voor vrouwen - en dat het niet helpt om de babysterfte omlaag te brengen.


Staat er tegenwoordig nog wel eens iemand stil bij de baby- en moedersterftecijfers in de Verenigde Staten? Waar bijna niemand thuis bevalt?


Als het gaat om de vele jaloerse blikken vanuit het buitenland naar Nederland, gaat dat dan om de 'romantiek' van het thuis bevallen, dat wat juist in de media zo belachelijk wordt gemaakt? De schemer, de kaarsjes en de wierook?
Welnee!
De grap is: het gaat om die 'evidence'! Vrouwen worden er blij van als ze thuis bevallen! Het geeft ze een betere start het moederschap in! Baby's varen er wel bij!
Deze buitenlandse vroedvrouwen hebben, misschien wel omdat ze zo in de marginale hoek zitten, inmiddels zeer veel 'evidence' verzameld als het gaat om het belang van 'een vroedvrouw voor elke zwangere' en om de grote waarde van thuis bevallen.


Dus ik blijf het zeggen.
JA, het is tijd dat we in Nederland kritisch gaan kijken naar wat er beter kan in de organisatie van onze zorg.
Maar daarbij moet de thuisbevalling voor elke gezonde vrouw tot de werkelijke mogelijkheden horen.


Vrouwen, schaam je niet. Thuis willen bevallen is een zéér wetenschappelijk onderbouwde wens. 
Ik durf wel te beweren dat wij hier in Nederland onze tijd ver vooruit waren!
En laten we nu niet zo suf zijn om alsnog achter de rest aan te gaan hobbelen, daar wordt niemand beter van.
Of, nou, niemand? Een paar ziekenhuisdirecteuren wél....

dinsdag 21 december 2010

De stem van vrouwen

Wanhoop niet -
Het water zal de stenen breken


Dat is een fragment uit een gedicht dat ik bij m'n afstuderen meekreeg.
Daar denk ik de hele dag aan, vandaag, gisteren - en steeds als ik op de petitie kijk.
Ik zie hoeveel vroedvrouwen tekenen - werd hun stem de laatste tijd wel voldoende gehoord?
Ik lees wat vrouwen schrijven, hoeveel kinderen ze hebben gebaard, en hoe belangrijk en goed t voor ze was dat dat thuis gebeurde - en ik las een vrouw die schreef hoe ze intens hoopte dat haar dochter dit recht ook nog had.
Wij vrouwen willen onze eigen keuzes maken.
En daarbij wordt direct duidelijk dat 'thuis' veel meer betekent dan alleen een 'plezierig extraatje'.
Ook op Walcheren wordt nog steeds veel thuis bevallen, al 'mag' dat officieel niet meer.
Ook op Schiermonnikoog wordt nog steeds veel thuis bevallen, minimaal anderhalf uur bij een ziekenhuis vandaan...en dat is iets groots, iets belangrijks, iets wat niet in statistieken te vangen valt!


Zij die zich willen uitspreken over of afstand te groot is om 'veilig thuis te kunnen bevallen' zouden moeten weten wat het betekent om thuis te bevallen.


Het regent handtekeningen - ik hoop dat al deze vrouwen die tekenen nog velen vrouwen oproepen om dat ook te doen - 
als water, dat de stenen breekt

zondag 19 december 2010

petitie

Vrouwen van Nederland,

Het is tijd voor een petitie!
http://autonomezwangeren.petities.nl/

Wat is er toch aan de hand in Nederland?
Minister Schippers heeft in een brief de afgelopen week toegezegd een aantal zaken te gaan invoeren -
(http://www.rijksoverheid.nl/documenten-en-publicaties/kamerstukken/2010/12/14/kamerbrief-zwangerschap-en-geboorte.html)
Dit zou echter grote consequenties kunnen hebben voor vele vrouwen, zonder dat het ook maar iets uitmaakt voor de gevreesde sterfte van baby's.

Vrouwen willen het beste voor hun kind, ook als het nog ongeboren is.
We achten daarbij het advies van deskundigen zeer hoog.
Maar deze deskundigen voelen zich zelf eveneens verantwoordelijk voor deze zelfde (ongeboren) kinderen.
Het aantal maatregelen om controle uit te oefenen over hun welzijn neemt elke dag toe.

De veronderstelling hierachter: 
hoe beter de bewaking en hoe lager de risico's, hoe veiliger het kind.

En dit, vrouwen, is een veronderstelling die grote gevolgen heeft, zonder dat er voldoende bewijs is dat het waar is.
Want door het ene risico uit te sluiten, wordt vaak een ander geïntroduceerd.
En hoe meer je een bevalling 'bewaakt', hoe groter de kans op ingrijpen wordt.

Zo ondergaan vrouwen interventies die niet 'nodig' zijn maar die wél (soms blijvende) schade toebrengen.
Instinctief weten veel vrouwen dat ze die interventies niet willen, net zoals de katten in het verhaal hieronder.
Maar stel dat je je stem laat horen en er gebeurt iets met je kind, wat dan...

Dus laten we onze stem laten horen!
Bevallen is veiliger dan je denkt!
Vrouwen zijn verstandiger dan veel zorgverleners denken!
En hoewel de slogan is: de cliënt centraal, vragen we hen tot nu toe veel te weinig wat ze dan precies willen. 

Het wordt de hoogste tijd dat de stem van vrouwen zelf gehoord wordt.
Op allerlei manieren, en vandaag: via deze petitie.

Lees dit verhaal nog even:

http://vroedvrouwenradicaal-rebekka.blogspot.com/2010/11/vrij-naar-tricia-anderson.html

En teken vandaag nog de petitie, want het moet anders in Nederland!
http://autonomezwangeren.petities.nl/

Stuur je deze mail door aan zoveel mogelijk mensen die ook zouden willen tekenen?

Hartelijke groet van Rebekka Visser.

donderdag 16 december 2010

Waar gaat dit over?

Enige voorbeelden, allemaal zo afgezaagd en uitgekauwd als wat, maar herhaling is de kracht van de reclame.
En daarna ga ik nog even door op de waan van de dag.


Een paar dagen op vakantie - ha fijn.
Geregeld vraag ik aan vrouwen of het voor hen uitmaakt - kun je net zo makkelijk in je vakantiehuisje poepen als thuis?
Echt niet!!! zeggen ze dan (meestal).


Een echte man - laten we hem voor het gemak Gerard noemen, zit te plassen. Ineens wordt de deur door mij opengetrokken - hij had m niet op slot gedaan! 
Moet ie nou nog nodig? Ehm..Gerard gaat later nog wel even...


Voorbeeldje op seksueel vlak nog nodig?
Say no more.


Als het om bevallen gaat, hebben we een probleem. Het is net als plassen. Of vrijen.
Hoe meer je observeert, hoe minder het gaat.


En dat, vrouwen, weet iedereen. Daar hoef je niet voor te hebben gestudeerd.
Misschien is het zelfs wel zo dat hoe meer je gestudeerd hebt, hoe minder je dit nog weet. Al ken ik gelukkig vele gestudeerden die het (nog) weten.


Ik heb de brief van minister Schippers nu drie keer gelezen. Ik heb de moed opgegeven. Ik heb gehuild met m'n hoofd op de tafel. Ik heb gedacht: ik stop er mee. Ik schrijf het maar zo even op, omdat ik denk dat ik vast niet de enige ben die dat wel eens denkt. Als de minister dit gelooft, wat piep ik dan nog op m'n blog? Als een mug tegen een olifant?
Het gaat ver boven m'n pet.
Geboortehuizen?
Vervroegde inzet kraamzorg?
Afstand tot ziekenhuizen te groot om veilig thuis te kunnen bevallen?


Vrouwen, zeg eens, waar gaat dit nou eigenlijk echt over?


De waan van de dag en veel geld wat mij betreft. En rookgordijnen, echte goeie dikke rookgordijnen. 


We hebben (vroed-)vrouwen nodig, heel veel vrouwen. 
Die durven te fronsen over deze brief van minister Schippers en iets van deze strekking denken:
'klopt dit wel?'
'is dit wel waar?'
'waar gaat dit nou écht over (60x)?'
En dan zou het gaaf zijn als al deze (vroed-)vrouwen opstaan en zeggen: Nee. Dit klopt niet zo. Dit willen wij anders. Dit gaat te ver. Handen af van onze cultuur. Ga je centen maar ergens anders mee verdienen.


Wát een ongelooflijke LAUWE, bange LULkoek wordt er op dit moment door journalisten, artsen, maar nu ook door de minister geproduceerd.
Maar goed, eigenlijk hebben ze volkomen gelijk. Geboortecentra. We hadden al bedacht dat we niet meer in de huizen van vieze aso's een bevalling wilden doen, toch? Die mogen naar lekkere schone geboortecentra komen. Daar mogen ze dan het eerste levensjaar van hun kind ook doorbrengen, continu begeleid door een maatschappelijk werker. Misschien kan ActiZ hier meteen even een plan voor maken en een tariefje uit peuren?
M'n eigen beroepsorganisatie is bovendien teleurgesteld dat het tarief voor het preconceptiespreekuur er niet is gekomen. Niemand durft meer hardop te zeggen wat een gelul ook dat hele preconceptiegedoe is.
O, en ook die vervroegde inzet kraamzorg hebben wij vroedvrouwen zelf geregeld. We gaan toch zeker niet zelf de hele nacht naast zo'n primi zitten!
Het Perinatal Webbased Dossier een oplossing voor het verbeteren van de samenwerking? Ha, ja, tuurlijk, dan hoeven we niet met elkaar om de tafel, je kijkt gewoon even in elkaars dossier! Praktisch! 
Veiligheid? De cliënt centraal? AMMEHOELA! Het eigen werkrooster centraal! De eigen praktijkorganisatie centraal! De eigen portemonnee centraal! Zelf buiten schot blijven centraal!


Bedoel ik te zeggen dat zorgverleners zichzelf totaal en compleet moeten wegcijferen voor de goede zaak in ruil voor een droge boterham? Wel zeker niet. 


Maar het soort teksten als minister Schippers nu heeft geproduceerd en de overduidelijke, leugenachtige lobby die erachter zit - daar klopt geen moer van, dat kán gewoon niet kloppen. Dat gaat niet over waar het over gaat.


Vrouwen bevallen niet beter als ze geobserveerd worden. Als je volstrekt vreemden in hun ruimte laat. Als je ze uit hun huis haalt.
En bovenal: een toename van het aantal ziekenhuisbevallingen gaat de perinatale sterfte NIET doen dalen. Niet in de groep vrouwen die op dit moment thuis bevalt: die in de periode van 37 tot 42 weken.

Dus wie de brief maar leest - stel jezelf de vraag en stel hem vervolgens aan wie het horen wil: waar gaat dit nou echt over?

Hele hoge bergen centen; de adviezen van de stuurgroep

RUITENWISSERS

Jukeboxen
en wasmachines
koffiezetters
groentepletters
hakfabrieken
statistieken
nietmachines
welbelovers
flipperaars
en duikelaars

mixers
makkers
staakt uw wild geraas
door elkaar
gedraaide afstandselementen
hele hoge bergen centen
je kunt van nu af alles laten
je hoeft alleen maar dood te gaan de rest
doen al je automaten
en voor de tranen op mijn wangen
koop ik ruitenwissers


De moed is me even in de schoenen gezakt naar aanleiding van de brief van minister Schippers. En dat deed me denken aan een droevig liedje uit m'n jeugd.
Waar gaat het nou echt over?
Sterfte? Veiligheid?
Toe nou toch...
Wordt vervolgd.

vrijdag 10 december 2010

De geboorte pleister

Waarde (vroed-)vrouwen,

Vandaag kreeg ik een link doorgestuurd naar de website van mijn eigen beroepsorganisatie.
Ik kan het niet kan laten er even wat details over in te koppen..


Vroeggeboorte voorspellen??
Door bij frequentere harde buiken gezwind naar het ziekenhuis te rijden en daar te worden getoucheerd? Desnoods vier keer per week?
Of gaan we dit soort dingen krijgen: 'met een dergelijk patroon van Braxton-Hicks contracties heeft u 75% kans om binnen nu en twee weken te gaan bevallen'.
En dan - hoe kan een dreigende vroeggeboorte worden voorkomen?
Bij een onbehandelde blaasontsteking kan ik me er nog iets bij voorstellen.
Maar heb ik iets gemist op het gebied nieuwe vormen van weeënremming die langer werken dan 24-48uur? Progesteron?
En hohoho, minder snel worden opgenomen - en dan: eerder met hun kindje naar huis? Omdat het later geboren wordt? Omdat we de dreigende vroeggeboorte hebben weten te ondervangen? En in hoeveel procent van de gevallen lukt dat? En hoeveel procent van de vrouwen zit wekenlang met zo'n pleister?

Ik krijg hier hele donkere kringen van onder mijn ogen.
Feitelijk is er nog niet eens echt 'bewezen' dat het goed is dat preterm geboren kinderen gescheiden worden van hun moeder! Om maar eens een zijsteeg te noemen.
Of beter gezegd nog: er zijn sterke aanwijzingen dat preterme kinderen die non-stop bij hun moeder zijn het beter doen dan hun in de couveuse liggende lotgenoten en dat dit echt meer aandacht verdient dan het nu krijgt.
Ik ben in een sombere bui - denk dat dergelijk onderzoek er niet gauw komt, simpelweg omdat er niet op verdiend kan worden en er zoveel geld voor onderzoek uit de industriële hoek komt. Die tocopleister, wat kost die?

En nu gaan we vrouwen werven voor de geboortepleister met de leus dat ze hun kindje eerder naar huis 'mogen'?

Van wie is dat kindje eigenlijk?

We lezen verder.
Wat wordt hier zomaar toegegeven: dat een schedelelectrode gevaarlijk is. Ach, ik dacht dat ongeboren kinderen geen pijn voelden..als je ziet hoe ze doorgaans uit hun moeder worden gehaald; alsof ze uit de klei worden getrokken.
Maar goed - de pleister dus, heeft nog meer voordelen. We gaan vrouwen 24 uur per dag 'in de gaten' houden, 'ver' voor de geboorte.
Ze bedoelen natuurlijk het ongeboren kind dat ze in de gaten gaan houden, niet de vrouw.
O, ja, de vrouw, de babyverpakking.
Die onhandige omhulling, waardoor wij deskundigen de baby niet kunnen zien en niets kunnen zeggen over hoe het daarmee gaat. Die verwachtingsvol opkijkt naar dokter Oei (zie foto): dokter, hoe gaat het met mijn kind?

Mag ik iets radicaals zeggen? Weet je wat ik wel eens onderzocht zou willen zien? Je neemt een groep vrouwen en geeft ze een zorgverlener die zegt: 'Jíj, de moeder, bent de primaire deskundige over je ongeboren kind en ik, de zorgverlener, kan dat alleen maar ondersteunen'. Daarnaast neem je een groep vrouwen die een zorgverlener heeft die zegt: 'Er kan op elk moment in de zwangerschap een acute situatie ontstaan, maar vanaf nu zullen wij je continu monitoren en ons uiterste best doen om elke ramp af te wenden. Wij zijn verantwoordelijk'. 
En dan wil ik weten in welke groep de meeste vroeggeboorten zijn, en de geboortegewichten van alle kinderen, en de kwaliteit van leven in de zwangerschap voor de vrouwen, en last but not least een langetermijn follow up van de ontwikkeling van de kinderen en het ontstaan van problemen bij moeder of kind in de eerste jaren.

Van wie is die baby eigenlijk?

Geweldig en fantastisch voor die vrouwen, die dit willen - maar vrouwen die er het volste vertrouwen in hebben dat zij zelf nog altijd het meest deskundig zijn in 'weten' of hun ongeboren kind in goede conditie is (en dat zijn de meeste vrouwen) - hebben die stem?

Ethici en mensenrechtenactivisten, waar zijn jullie?

Rebekka.


woensdag 1 december 2010

Verplicht poliklinisch bevallen: de grootste stap terug in vrouwenrechten sinds 1800!

Nederland is een bijzonder land.
Tot pak m beet de eeuwwisseling was het zo, dat 70% van de vrouwen die er kinderen kregen, de wens hadden om, als ze gingen bevallen, dit thuis te doen.
En was het ook zo, dat de Nederlandse vroedvrouwen, tenslotte zelf ook meestal vrouwen, hier trots op waren - wij hadden iets behouden wat in veel 'Westerse' landen verdwenen is; onze 'autonomie'.
Onze 'autonomie', dat betekent: dat wij vroedvrouwen primair verantwoording afleggen aan de vrouw aan wie we zorg leveren - en aan niemand anders. 


Het is 2010 - nog een week of vier.
Een rampjaar. 
Het Rapport van de Stuurgroep Zwangerschap en Geboorte is verschenen. Met maatregelen om de perinatale sterfte omlaag te brengen.
Maar zonder dat er geïnventariseerd is wat vrouwen zelf willen - in hoeverre ze daarin bijvoorbeeld hun eigen verantwoordelijkheid willen nemen. Laat staan dat ze stemrecht hebben in de talrijke werkgroepen die er overal zijn opgericht.
En centralisatie blijkt helemaal 'in' te zijn - het antwoord op vele vragen als het gaat om specialisatie en hoogwaardige zorg.


Hoogwaardig in wát precies?
Ah, in bijvoorbeeld operaties die zeldzaam zijn - hoe meer je er doet hoe beter het gaat. 
En misschien kunnen er door centralisatie meer te vroeg geboren kinderen beter in leven worden gehouden. Vroeggeboorte is een van de hoofdoorzaken van perinatale sterfte. Let wel: misschien. Hopelijk.


En verder?
Geld, geld, geld. 
Er moeten 24u per dag, 7 dagen per week, gynaecologen en anesthesisten 'in huis' zijn op die plekken waar vrouwen uit de tweede lijn bevallen en waar vrouwen uit de eerste lijn heen verwezen worden.
Dat zou 'veilig' zijn en goed zijn voor het verlagen van de perinatale sterfte.
Dat is niet bewezen maar heeft mogelijk grote gevolgen voor het behoud van de thuisbevalling.
Maakt dit indruk op de megalomane plannenmakerij?
Geenszins. We gaan onverdroten verder met de centralisatie van de geboortezorg - en dus, zoals nu in Oost-Groningen gaat gebeuren, met de geboortehuizen waar vrouwen dus heen Moeten in plaats van mogen.


Gaan wij vroedvrouwen hier in mee?
Gaan we de rechten van vrouwen verkopen voor een paar centen? Of voor onze gemoedsrust misschien?
Tenslotte: als het common sense wordt om het welzijn van het ongeboren kind primair door een ander te laten beoordelen dan door de moeder zelf, dan staan wij vroedvrouwen, als we deze vrouwen op autonome wijze bijstaan, kwetsbaar. En de 'foetale nood' durante partu, dat is het doorslaggevende argument om te kiezen voor een verplicht poliklinische bevalling.
Gaan we door de knieën?


Mijn autonomie als vroedvrouw staat voor mij symbool voor de autonomie van elke vrouw over haar eigen lichaam.
Vrouwen zijn veel wijzer dan wij denken - en als ik als vroedvrouw niet als mijn primaire taak zie om achter een vrouw te gaan staan en in haar autonomie te geloven, WIE DAN WEL????

zondag 28 november 2010

Fragment

'Daar lag tegen een duin, vlakbij de kust
een vrouw, groot als een godenbeeld,
maar gaaf, het was een beeld van rust.
Zij lag bewegingloos, haar ogen stonden open
en wat geruis leek van de zee of van de wind
bleek fluisteren te zijn, waarnaar zij scheen te luisteren.


O laat mij vrij, fluisterde zij naar boven,
o laat mij vrij, desnoods om kwaad te doen.
Laat mij luid spreken, ook al zou ik liegen,
geef mij te eten, drinken, ook al zou ik spugen,
liefhebben, zelfs al zou ik ontrouw zijn.
Ik vast te lang en haat de geur der heiligheid,
ik ben op slot en haat de veiligheid.
Ik lig als Gulliver gebonden
door duizend levende, niet zichtbare en taaie draden.
(....)'


Uit M.Vasalis, Vergezichten en Gezichten, 'Fragmenten, III)





zaterdag 27 november 2010

Vrouwen, (hopelijk) geen makke schapen

Enige dagen terug stond er weer eens een artikel in Medisch Contact. Een hoogleraar met een mening.
Je kunt hier meelezen als je wilt.
Jan Vandenbroucke in de bocht - en collega Wim Mol geeft commentaar. Die noemt de mening van Jan genuanceerd op één punt na. De bewering namelijk dat de 'medische' ingrepen die in Nederland worden gedaan 'zin' hebben.
T gaat weer over risico's.
En er worden weer simpele oplossingen bedacht voor complexe problemen.
Ontschotten - dan hoeft er niet meer overgedragen te worden. Zo, zo.


Ik denk niet, dat Jan er primair mee bedoelt, dat álle vrouwen onder zorg van een vroedvrouw komen - en dat de gynaecoloog een ondersteunende rol gaat krijgen.
Dat zou anders fraaie ontschotting opleveren.

Waar ik zelf van ging schuddebuiken was de zin: 
‘Voorspellen wie acuut moet worden ingestuurd, lijkt niet goed mogelijk'
Nee, dat hale je de koekoek.
Maar is dat echt de onbescheiden ambitie die we zouden willen hebben?
Tegen welke prijs??


Het wordt met de dag serieuzer, de toon, de 'deskundigheid', de nuanceringen. Bevallen, dat moet wel iets heel ingewikkelds zijn. 
En kijk dan ook nog een keer naar de bijgaande foto. Hoe diep kun je gaan? Is er goed voor deze vrouw gezorgd? Gaat zij prettig baren zo? Ik hoop maar voor haar, dat er sprake was van een ernstig verhoogd risico, want anders zou het, evidence based, een slechte zaak zijn dat ze zo aan banden is gelegd. Al ziet het er wél echt 'medisch' uit. 
En ja, 'medisch', dat is haast synoniem met 'veilig'. Hoera. 
Ach, wat maak ik me ook druk.


Hoe lang duurt het nog dat de focus op die kleine groep sterfte ligt die tijdens een baring bij vrouwen die nog in de eerste lijn zijn ontstaat?
Terwijl er al vastgesteld is, dat als alle vrouwen die in de eerste lijn bevallen vanaf nu in de tweede lijn bevallen, dat een verlaging van het sterftecijfer van 9,9 naar 9,7 per 1000  zou betekenen (als de berekeningen kloppen) - 
ik zeg: ander onderwerp!!


Vroedvrouwen, laat je niet gek maken. Een arts is geen vroedvrouw - en vice versa. En al komen er zowel in de eerste als in de tweede lijn baby's uit buiken van vrouwen (al is dat in de eerste lijn niet via een jaap boven de symfyse), daarmee komt de rest nog niet op hetzelfde neer.


Voort dus vooral met ons sterker te profileren in waar onze kracht ligt (hebben we dat helder genoeg?).


O en by the way vrouwen - als het zo is als ik soms vrees, dat er een groeiende groep verloskundigen is die denkt dat het er vooral om gaat dat die baby levend uit die buik komt en dat het 'hoe' van ondergeschikt belang is - dan hebben we pas echt veel te doen.
Het moet niet zo worden dat de gemiddelde dierenarts meer 'verstand' van bevallen heeft dan wij....



donderdag 25 november 2010

Een gezondheidsbevorderend citaat

"Aangezien het leven zelf een wereldwijd fatale, seksueel overdraagbare aandoening is, vraagt het ten volle leven van dit leven een evenwicht tussen redelijke en onredelijke risico's. Omdat dit evenwicht een kwestie van gezond verstand is, is er weinig plaats voor dogmatisme. De huidige preoccupatie met de gezondheid is in hoge mate óngezond, terwijl wij bovendien door de media steeds weer met nieuwe gevaren voor de gezondheid worden geconfronteerd. Veel van die gevaren komen zelden voor en de kans dat wij er persoonlijk door worden getroffen, is extreem klein. Wij doen er daarom beter aan ze te negeren."
(Dwalingen en Dwaasheden in de Geneeskunde, P.Skrabanek & J.McCormick, SUN 1993, blz.47)


Dit vind ik nou een fris citaat. Scherp - en voorzien van de boodschap om niet zo te vrezen en dat vind ik echt een heel goed advies.
Wat er ook gaande is, angst maakt het pas echt ellendig.


Wat dat betreft is 'risico-denken' niet best voor de gezondheid.
Je zit toch maar steeds te denken aan wat er mis kan gaan en wat je eraan kan doen om dat te voorkomen.
En ook als er niks aan valt te voorkomen - wil je dat toch proberen.
En al proberend blijkt het resultaat misschien tegen te vallen, maar voor je t weet sta je hetzelfde toch steeds te herhalen omdat je er niet meer mee durft op te houden. Je weet maar nooit tenslotte..


Als vroedvrouw houd ik me elke dag bezig met risicoselectie.
Het compleet negeren van risico's zou niet wijs zijn. Maar evengoed vind ik het de moeite waard om onder de aandacht te brengen dat een verhoogd risico nog geen complicatie is en bovendien nog niet veel zegt over het individu dat je voor je hebt. 
En dat maakt het een complexe zaak, risicoselectie.

zondag 21 november 2010

De holle frase van de keuzevrijheid

Waarde vrouwen,

'Moeder en kind centraal'. 'Keuzevrijheid'. 
Graag wil ik nog eens roepen wat een loze termen dat kunnen zijn.
Alle goed bedoelde rapportages van het afgelopen jaar hebben één uitgangspunt gemeen: dat van de vrouw als leek en de zorgverlener als de deskundige én als de verantwoordelijke. Daarbij lijkt er toenemend uitgegaan te worden van zwangerschap en bevalling als 'mogelijk' riskante ondernemingen, zonder veel ruimte te laten voor andere visies.
Dat levert op zijn mooist een machtsverhouding van die van een vader tot zijn kind op, of, zo je wilt, van een moeder tot haar kind. 
Ik heb een fantastisch artikel, ook weer van Tricia Anderson, dat heet: 'the misleading myth of choice'.
Ik zal iets beschrijven uit m'n eigen werk waarin helder wordt dat keuzevrijheid in veel gevallen kul is.

Een vrouw is zwanger van haar eerste kind. Alles gaat prima, t kind groeit goed en de zwangere voelt zich goed. Ze bereidt zich grondig voor op haar bevalling, samen met haar partner. Ze wil de klus heel graag 'zelf' klaren en het liefst met zo min mogelijk interventies.
Maar haar kind blijkt in stuit te liggen en zo te willen blijven liggen.
Dat betekent een bevalling in de tweede lijn.
En dat betekent, dat het scenario rond haar bevalling direct heel anders wordt; in een vroeg stadium naar het ziekenhuis, continu CTG registratie, om te beginnen. Meerdere vreemden om haar heen. En hoewel ze de ontsluitingsfase prima weet door te komen, wordt de zaak heel anders op het moment dat er VO wordt geconstateerd. Er komen allerlei extra mensen de kamer binnen. Ze moet op haar rug gaan liggen, beensteunen, een dwarsbed. De weeën houden op - en na tien minuten persen wordt er besloten tot een keizersnede in verband met suboptimale omstandigheden bij een stuit. 
Ok dan. 
Na een jaar of twee wordt ze opnieuw zwanger. Ze heeft veel aan deze eerste bevalling overgehouden - maar dat is voor een ander verhaal. Ze zou zeer graag vaginaal bevallen. Ze zou het liefst bevallen in aanwezigheid van een zorgverlener van haar eigen keuze en niet met een vreemde. Ze zou het liefst zo min mogelijk interventies ondergaan, tenzij medisch echt noodzakelijk en dan alleen als ze hier zelf ook zeker van is. Ziekenhuis ok, maar de rest graag gemotiveerd anders.

Dit zijn volgens mij verre van onredelijke wensen!

Ik ga voor haar overleggen met een gynaecoloog van ziekenhuis A. Ik leg hem de vraag voor: zullen we in dit specifieke geval samenwerken? Volgens de VIL heeft deze mevrouw een medische indicatie, maar gezien het vlotte verloop van de eerste bevalling en het feit dat de keizersnede bij een stuit is gedaan (na een niet vorderende uitdrijving van tien minuten) - en gezien het feit dat deze mevrouw zichzelf heel goed heeft geïnformeerd en het waarom van haar wensen heel goed kan onderbouwen (waarbij zij ook het eventuele risico op een uterus-ruptuur meenam) - zou het een idee zijn om haar medium risk te laten bevallen? Of bijvoorbeeld bij binnenkomst een CTG te doen en dat ter beoordeling van de gynaecoloog laten, maar als dat CTG goed is medium risk te begeleiden?
De gynaecoloog zegt: 'Nee. Stuur deze mevrouw maar voor consult, dan zullen we haar uitleggen waarom we in Nederland werken zoals we werken.'
Ik vraag: is het dan bespreekbaar om jullie zorg aan te passen aan haar wensen? Dus zorgen voor een vaste zorgverlener in haar zwangerschap die haar ook gaat begeleiden bij de bevalling?
Deze vraag wekt wrevel op. Natúúrlijk is dat niet mogelijk. 
Bij ziekenhuis B kreeg ik min of meer dezelfde reacties.
In eerste instantie heb ik deze boodschap bij de zwangere teruggelegd: ik wil wel wat voor je doen, maar ik 'kan' niet.
En daarmee werk ik in feite actief mee aan een oplossing die ze vervolgens serieus ging overwegen: om zo lang te wachten met een zorgverlener bellen, dat het 'te laat' was om nog naar het ziekenhuis te kunnen.
(overigens was er in dit specifieke geval nog een gynaecoloog C in ziekenhuis 3 die mee wilde denken, gelukkig. Maar wat te doen in al die situaties waarin die er niet is?)

Ik word geacht om deze zwangere aan de hand van de 'risico's' die zij en haar ongeboren kind loopt te motiveren om overstag te gaan voor het systeem - en dus een bevalling tegemoet te gaan met interventies die ze niet wil. Of die risico's in haar specifieke geval mogelijk anders zijn, dat word ik geacht niet in overweging te nemen. 
Daarmee maak ik mezelf medeplichtig aan een manier van zorg verlenen die niets van doen heeft met 'moeder centraal' en al helemaal niet met 'keuzevrijheid'. 
En dat doe ik dan in het belang van dat systeem en niet in het belang van haar zelf.

Zoals Tricia het formuleert: 'We emphasise the standardisation of care pathways rather than an individualised approach; the supremacy of technology overshadows women's voices; and bureaucracy and fear of litigation tramples over their wishes and dreams. Only certain 'choices' are sanctioned. Care remains firmly intitution-centered; in the case of this woman, the interests of the staff and the institution were of more concern to everyone while the wishes of the woman were seen as irritation.'

Onze medeplichtigheid aan dit systeem! 
Dat klotige klusje van: spijtige blik, opgetrokken schouders, handenpalmen naar boven en dan zeggen 'ja meid, wat vervelend nou voor je hè dat het allemaal weer anders loopt - maar ja, het is wél in het belang van je kind, dát is toch het allerbelangrijkste...' - 
Ik zeg: daar moeten wij vroedvrouwen mee Ophouden! Het is niet ok! Het is geen goeie zorg! Het is gebaseerd op aannames die dringend aan revisie toe zijn!

'Surely the only right way forward is to embrace the concept of feminist care, where women are absolute equals and partners and in control over their own bodies - what is done to them, when and how and by whom'.
('Essential midwifery practice', hoofdstuk 15 (Mary Stewart), blz. 285)

zaterdag 20 november 2010

geboortehuis

Met de bril op van gisteren hoeft de discussie niet over thuis bevallen te gaan.
Er is niet eens discussie mogelijk of thuis idealiter de beste plek is voor een vrouw om te bevallen. 
Wél zou de discussie kunnen gaan over wat te doen als er redenen zijn om aan te nemen dat er iets minder ideale omstandigheden zijn.
De eerste die dat zou moeten bepalen, is de vrouw zelf.
Wij zouden daar een rol bij kunnen spelen als het gaat om het concreet maken van wat precies het probleem is. En om mee te denken of 'niet thuis' bevallen een oplossing zou kunnen zijn.
En misschien zou het wel mogelijk kunnen zijn dat er een soort 'bevalplek' is waar een vrouw heen kan gaan om haar kind te baren, om niet-medische redenen.
Bij gedachten over een 'geboortehuis' denk ik daar wel eens aan. Als het gaat om gegarandeerd 'veilig' zijn in de zin van dat je privacy gerespecteerd wordt. Of waar je een rustige omgeving voor jezelf hebt waar je bijvoorbeeld je stem kan laten horen zonder dat je aan de buren denkt. Dat zou misschien voor een deel van de vrouwen gewenst kunnen zijn - meer dan haar eigen huis dat biedt.
Kun je over nadenken.
Wil ik best over nadenken.
Ik vraag me alleen af of een motief als dit werkelijk ten grondslag ligt aan de huidige trend van geboortehuizen.
Dat dat niet het geval is, wordt wat mij betreft alleen al helder doordat vrouwen zelf helemaal niet betrokken worden bij het op poten zetten van zulke huizen. Dat is toch niet logisch?
Mijn voorstel zou zijn om daar waar plannen liggen voor nieuwe geboortehuizen, haast te maken met het betrekken van vrouwen zelf bij deze plannen. Het gaat om HUN eventuele bevalplek namelijk.
Een bevalling zou geen 'business' mogen zijn, laat staan 'lopende band werk'. Daar is het veel te belangrijk voor, niet alleen omdat er een nieuw mens geboren wordt, maar ook omdat een goede bevalling van structurele invloed is op het zelfbeeld van een vrouw en op haar gezondheid - beide factoren die van groot belang zijn als het gaat om haar vermogen tot 'moederen'.
Lange termijn-effecten op iemands gezondheid worden op dit moment structureel ondergewaardeerd...

vrijdag 19 november 2010

Even super-radicaal

Waarde vrouwen,


Stel je nou eens voor dat veel van wat wij vroedvrouwen hebben geleerd, gegrondvest is op een basis die niet klopt.
Die van de vrouw als zwak geslacht - en van een vrouwenlijf als foutgevoelig maandagochtend-modelletje van het menselijk lichaam.
Daar gaan je nekharen al, of niet?
Toch stammen de meeste handelingen die we 'lege artis' leren uitvoeren, uit de tijd waarin ons werk voor het eerst als 'medisch' beroep werd beschouwd.
Dat was de tijd waarin hysterie nog bestond en men ervan overtuigd was, dat een vrouw gedurende haar hele bevalling op bed moest blijven - niet omdat dat beter was voor de baby, maar omdat ze de strijd anders waarschijnlijk niet aan zou kunnen. Het vrouwenlichaam was zwak.
Wetenschap - het brengt ons ongetwijfeld heel veel goeds.
Maar of we bij een bevalling nou zo veel gewonnen hebben, en nu bezig zijn die winst nog te vergroten - ik heb er vragen bij.
Want - stel je nou eens voor.
Dat het niet die bevalling zelf is, maar de manier waarop we die benaderen die het meeste risico met zich meebrengt.
Door vrouwen als 'leek' te beschouwen en hen dus 'omhoog' te laten kijken naar ons, wij die weten hoe het met haar en haar ongeboren kind gaat.
Door vrouwen in hoge mate te sturen, op bed te dwingen, haar inwendig te onderzoeken, te controleren, te observeren.
Door haar gerichte aanwijzingen te geven van wat ze moet doen, hoe te puffen, hoe te persen.
Door  voor haar volstrekt onbekenden op haar terrein, waar ze bevalt, te introduceren.
En vervolgens, door wat we doen zodra er ook maar iets 'uit' die vrouw komt wat we kunnen beetpakken; er aan trekken, er een klem op zetten, wat al niet...in elk geval, actie.
Ben je al afgehaakt op m'n verhaal?
Geheel voorstelbaar.
Een jaar geleden zou ik zelf van het meeste wat ik hierboven schrijf behoorlijk zijn gaan fronsen.
En dat zou kunnen zijn omdat het gevaarlijke onzin is. Maar ik twijfel daar aan - en wil het bevragen, wat nog razend lastig is omdat ik zelf net zo goed voortkom uit de cultuur waar die overtuigingen ook uit voortkomen.
En stel nou eens, stel nou eens, dat het echt zo is dat vrouwen net zo zijn als paarden.
Dat is namelijk een tekstje wat ik zó vaak van heel veel verschillende vroedvrouwen (én andere vrouwen) heb gehoord, dat we dat dan weer wel durven zeggen en ons alleen er licht over verontschuldigen dat we een vrouw met een paard vergelijken.
Stel nou eens dat het echt zo is dat vrouwen net zo zijn als paarden.
Wordt het dan niet tijd om wat concreter te maken wat dat voor ons werk inhoudt?
Dan haal je het toch om te beginnen uit je hoofd om in haar buurt te komen als ze gaat bevallen, tenzij ze je blind vertrouwt en zelfs dan ben je voorzichtig om t proces niet te verstoren?


Wat doen wij dan eigenlijk de hele dag?





dinsdag 16 november 2010

Thuis kunnen bevallen - GOUD WAARD

Ik beweerde laatst op het Forum van de KNOV dat het een 'grondrecht' van Nederlandse vrouwen is om thuis te bevallen.
Een collega reageerde fel: waar stond geschreven dat dat een grondrecht was?


Deze discussie zit me hoog. Heel veel Nederlandse vrouwen vinden het idee van in hun eigen huis bevallen zeer aantrekkelijk. Toch gaan ze zich hier toenemend onzeker over voelen. En veel verloskundigen zijn bereid om, al is het maar voor even, te twijfelen aan de 'waarde' van de thuisbevalling.


In het fantastische artikel in het NRC van afgelopen zaterdag van Raymond de Vries en Marianne Nieuwenhuijze wordt dat heel goed verwoord:
http://www.nrc.nl/digitaleeditie/NH/20101113___/2_010/


Het hele artikel is goed, maar ik doel nu op deze zin: 
"Ondanks de aanhoudende pogingen om de Nederlandse manier van bevallen te medicaliseren, geeft 60% van de Nederlandse vrouwen de voorkeur aan een thuisbevalling. Deze vrouwen verliezen gaandeweg hun stem (en hun keuze) nu ze worden afgeschilderd als ouderwets - als vrouwen die niet van hun kinderen houden."


Wij vroedvrouwen zouden met opgeheven hoofden, handen ineen, pal moeten gaan staan voor die 60% vrouwen en de zorg zo organiseren, dat zij ALLEMAAL thuis kunnen bevallen, dat de voorwaarden in de zorg zo zijn geregeld, dat dat kan.
De mitsen en maren, die hier aan vast zitten, zijn op te lossen!
Wij vroedvrouwen zouden ons, met de handen ineen, massaal moeten distantiëren van de bewering dat een 'huiselijke omgeving' creëren in een ziekenhuis of wat voor geboortehuis dan ook, ook maar in de verte kan tippen aan wat het betekent als een vrouw op haar eigen terrein bevalt. We deinzen terug om dat te doen - waarom toch?
Wij vroedvrouwen zouden eens grondig onder de loupe moeten nemen of we niet veel te veel van het huis van een barende een soort 'mini-ziekenhuis' maken, braaf onze richtlijnen volgend. Ik zeg niet dat het onzin is, maar het wordt me veel te weinig bevraagd!
Wij vroedvrouwen zouden, heel dringend, vrouwen zelf een regisserende rol moeten geven in hun eigen zorg-proces.


Het is stuitend 'unfair' om de waarde die thuis kunnen bevallen voor vrouwen heeft te degraderen tot iets uit de marge, niet essentieels.
Ik vind het niet fair en ik vind het laf. 
Graag verwijs ik alle KNOV leden even naar ons discussieforum op de ledensite,
waar Mirjam Medema een scherpe reactie geeft bij het item: 'hogere babysterfte 1e lijn vs 2e lijn?'. Lezen! 


maandag 15 november 2010

risicoselectie

Wat draagt bij aan gezondheid?
Ik deed gisteren een kraamvisite bij een vrouw die zeven dagen eerder bevallen was van haar tweede kind. Alles ging goed. Ze gaf de borst en dat ging prima. Op papier verliep alles werkelijk op rolletjes.
We kwamen terloops even op het wegen van haar dochter, dat elke dag gebeurde (standaardbeleid van de kraamzorginstelling). En op de zenuwen die ze daarbij voelde, terwijl ze 'wist' dat het natuurlijk prima ging, maar toch. Een gevoel van druk, van verantwoordelijkheid. Onplezierige stress.
Het lijkt misschien een onbeduidend voorbeeld, maar dit is wat mij betreft beleid dat afbreuk doet aan gezondheid in plaats van er aan bijdraagt.
Als een kind goed aan de borst gaat, is er zoveel meer te zeggen over haar conditie dan haar gewicht vertelt.
Wat weten we nou door dat te meten? 


Wij vroedvrouwen hebben de verantwoordelijkheid voor de risicoselectie in de zwangerschap, tijdens de bevalling en het kraambed. Daar hebben we een Hele Belangrijke Taak van gemaakt, en waarempel zeg gynaecologen doen daar nog eens een flinke schep bovenop, door in twijfel te trekken of wij deze zware taak wel 'alleen' kunnen behappen.
Een loodzwaar gevoel van verantwoordelijkheid zit eraan vast; als ik als vroedvrouw niet alert ben op de risico's dan kan ik verantwoordelijk zijn voor de dood van een kind en misschien zelfs wel van een moeder.


Je hoort mij niet zeggen dat het niet belangrijk is om 'wakker' te zijn en om gedegen kennis te hebben van fysiologie én pathologie.
Maar ik zou willen voorstellen om nog eens goed onder de loupe te nemen hoe we werken. Om te beginnen: hoe kan het toch dat een zwangere zelf, waar de baby nota bene in zit, zo weinig van belang is als het gaat om 'bepalen' hoe haar baby het maakt, op het moment dat er van buitenaf een 'risicofactor' is benoemd?
Door de manier waarop er nu gewerkt wordt, en de trend lijkt dat dit alleen maar toeneemt (bijvoorbeeld door een voorstel om ELKE zwangere ook aan de gynaecoloog te laten zien in haar zwangerschap), is er deskundigheid van buiten nodig voor een vrouw om te weten hoe het met haar kind gaat en óók om te weten hoe het met haarzelf gaat.
Wat een pure kolder toch! 
Een vrouw moet een doorslaggevende rol krijgen in het bepalen of het goed met haar gaat én hoe het met haar kind gaat. Zorgverleners kunnen daar behulpzaam bij zijn, maar niet door minzaam te testen en te checken.
Laten we als vroedvrouwen eens teruggaan naar de pijlers van ons beroep: om groot vertrouwen in vrouwen te hebben, om een individuele vertrouwensrelatie met ze op te bouwen die plezierig is. Iets wat bijdraagt aan haar zelfvertrouwen, in feite zodat ze ons niet 'nodig' heeft!
Wij vroedvrouwen dienen heel goed te weten wat het grote verschil is tussen 'controle', zoals het nutteloos wegen van een pasgeborene, wat alleen maar afbreuk doet aan het welzijn van een vrouw, en 'wakker zijn', waarbij je heel goed luistert naar wat een vrouw zelf zegt en doet.
Dit kan in een één op één setting volgens mij tien keer beter dan in een zorgaanbod met vele verschillende gezichten.
Dat lijkt in eerste instantie ingewikkeld te organiseren of duurder. Maar steeds meer controle, steeds meer interventies, dát is pas duur. En dan heb ik het niet alleen over geld...

zaterdag 13 november 2010

beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald

Mezelf radicaal noemen is een stellingname; ik voel me een ketter in medici-land. Dag na dag brokkelt er meer af van datgene, wat ik eens heb geleerd als 'hoe het is'. 
Door me voor wetenschappelijk onderzoek te interesseren is dat alleen maar toegenomen. Juist daardoor wordt helder hoe weinig er 'waar' blijkt van wat wij vroedvrouwen denken dat 'waar' is - en hoe weinig verschil het maakt dat iets allang 'waar' wás. 
Alles in naam van 'veiligheid'. Maar wat er verstaan wordt onder 'veilig' is erg korte termijn, kort door de bocht gedacht. 
Soms voelt het als een golf die over me heen komt, pure onmacht en ongeloof. Want dat er in naam van de veiligheid allerlei interventies zijn bedacht die de dood op afstand moeten houden is nog tot daar aan toe. Dat is misschien wel heel menselijk en van alle culturen. Maar dat in onze cultuur op dit moment deze interventies bijna gedwongen aan mensen worden opgelegd, dat het steeds moeilijker lijkt voor vrouwen om hierin hun eigen beslissingen te nemen, dat er zelfs stemmen opgaan om de wetgeving rondom 'dwang en drang' te verruimen zodat vrouwen strafbaar zijn als ze iets doen wat in de ogen van artsen schadelijk is voor hun ongeboren kind - dat is mij veel en veel te gortig.
Dat is geen vroedvrouwenwerk. Dat gaat niet over vertrouwen in de wijsheid van vrouwen. Dat gaat over je eigen hachje zien te redden en het gaat over macht.
Ik denk: hoog tijd om de andere kant te laten zien, eigenlijk schrijf ik dat steeds al de afgelopen weken.


Vandaag eens een aardig citaatje uit een boek waarvan ik denk dat het een 'must-read' is voor iedereen die zich met geneeskunde bezighoudt: 'Dwalingen en dwaasheden in de geneeskunde' van P.Skrabanek en J.McCormick. In werkelijkheid is dit boekje alleen in het tweedehands circuit verkrijgbaar en stamt de Nederlandse vertaling uit 1993. Alsof vanaf die tijd kritisch denken common sense is in geneeskunde land...ik vrees integendeel.
Als voorbeeld van hoe het waarschijnlijk ook met bevallingen is gegaan wat mij betreft, en dat het zeer waarschijnlijk is dat er andere motieven dan 'evidence based' veiligheid feitelijk de doorslag geven om ons zo veilig te voelen in een ziekenhuis..


" Archie Cochrane, wiens boek Effectiveness and Efficiency velen heeft overtuigd van de waarde en noodzaak van een rationele beoordeling van het klinische handelen, bracht onderzoekers op het idee van het eerste onverschrokken gerandomiseerde gecontroleerde onderzoek van de behandeling van hartaanvallen thuis tegenover die in het ziekenhuis. Het verhaal, mogelijk apocrief, gaat dat de begeleidingscommissie, toen het onderzoek enkele maanden oud was, bijeen werd geroepen om verontrustend nieuws aan te horen: er waren acht sterfgevallen in de thuisgroep vergeleken met slechts vier in de ziekenhuisgroep. De vrees van degenen die niet geloofden in de veiligheid van thuiszorg werd bewaarheid: het was ethisch duidelijk niet langer verantwoord om het onderzoek voort te zetten. Plotseling raakte de coördinator van het onderzoek in grote verlegenheid en moest bekennen dat hij zich had vergist: 'H' in het protocol betekende 'hospitaal' en niet 'huis'. Er waren dus acht sterfgevallen in het ziekenhuis en slechts vier thuis. Na enkele ogenblikken van pijnlijke stilte werd men het er snel over eens dat dergelijke kleine aantallen op geen stukken na de conventionele niveaus van statistische significantie benaderden en dat het onderzoek moest worden voortgezet. (....) Opgemerkt moet worden dat, hoewel dit noch latere, vergelijkbare onderzoeken ook maar enig voordeel konden aantonen van ziekenhuisbehandeling, deze uitkomsten geen effect hadden op de uitbreiding en oprichting van centra voor hartbewaking."
Dit laatste cursief is van mij. Zo gaan die dingen.

vrijdag 12 november 2010

Leven

Als student heb ik een behandeling meegemaakt van een stervende pasgeborene.
Het meisje was twee dagen oud en had een gbs-sepsis. Ze werd binnengebracht vanuit een perifeer ziekenhuis.
Haar moeder was er niet, kwam met ander vervoer en mocht later ook niet bij haar kind. Op zich was daar wel wat voor te zeggen; als ze zou hebben gezien wat er met haar kind gedaan werd zou ze dat waarschijnlijk hebben proberen te verhinderen.
Of de noodzakelijke behandeling zou een onnodig nare aanblik voor haar vormen. Althans, dat laatste was wat werd gezegd.
Naast beademing bestond de behandeling uit herhaalde pogingen om een 'diepe lijn' te prikken achter haar sleutelbeen. De 'navellijn' was 'gesneuveld' en andere infusen waren niet meer te prikken, door de zeer kritieke toestand waarin dit meisje verkeerde. Wel was het gelukt om nog een drup cappilair bloed uit een hiel te wrijven, waarmee de bloed-pH werd bepaald. Ik meen dat die 6.8 was, in elk geval dermate laag dat de 'hoofd'-kinderarts direct zei: 'dit heeft geen zin meer'. 
Toch was die tekst niet het startsein tot het stoppen van de pogingen om het meisje te 'redden'. Ze is doodgegaan terwijl er aan haar werd getrokken en geduwd - zonder moeder bij zich.

Dit zal een jaar of acht geleden zijn.
Een keiharde confrontatie met de 'mechanische' manier van behandelen die zó basaal als 'noodzakelijk' wordt beleefd dat het vrijwel onmogelijk is om er een vraagteken bij te plaatsen, zonder direct voor extreem te worden versleten.
En toch...
Zonder het ook maar enigszins te accepteren als er baby's of moeders 'onnodig' zouden sterven - voel ik me ook vandaag nog triest bij de herinnering aan de kaalheid van de gebeurtenis hierboven. Niemand huilde, ook later niet. 
Zorgverleners moeten een zekere afstand houden tot hun werk, een belangrijk onderdeel van het opleidingsproces. Het is niet hun kind. Het is niet hun verlies. Dat laatste valt te betwijfelen: op dit moment lijkt het zo dat een zo laag mogelijke perinatale sterfte een uitkomstmaat is voor of we 'het goed doen' - als zorgverleners. Zonder vraagtekens.
Dat wij zorgverleners in staat zijn om menselijkerwijs zó afstand te bewaren van de aanblik van de narigheid van een behandeling, dat vind ik diep droevig. 
Dat het zo'n enorm taboe is om onze zorg wat dit betreft te bevragen lijkt eerder toe te nemen dan dat er meer ruimte voor komt.
We willen de dood zo veel mogelijk bedwingen. Maar mag er wat meer ruimte komen voor de vraag wat het omgekeerde in zou kunnen houden - het leven zo veel mogelijk leven?

woensdag 10 november 2010

beval thuis, dat is veilig!

Op dit moment lijkt het helemaal ok, zowel voor verloskundigen als voor journalisten, om iets te zeggen als: 'het behoud van de thuisbevalling moet geen doel op zich zijn'.
Dit klinkt geweldig genuanceerd. Bovendien kun je er prachtig achter verscholen houden of je nou eigenlijk vindt dat een thuisbevalling iets goeds is, of dat je er niet veel belang aan hecht.
'Vrouwen hebben keuzevrijheid', is er nog zo een.
En: 'een gezonde moeder en een gezond kind, dat zou het primaire doel moeten zijn, niet het behoud van de thuisbevalling'.
Tsja. 
Sinds wanneer is het effect van de omgeving waarin een vrouw baart zo van ondergeschikt belang geworden?
Misschien in de tijd waarin de onzinnige term 'verplaatste thuisbevalling' is uitgevonden?
Enfin, onze beroepsgroep heeft een jaartje of tien nodig gehad om de thuisbevalling onaantrekkelijk te maken, maar nu lijkt het dan toch te gaan lukken!
Alsof het niet uitmaakt! En wat wordt er vervolgens gezegd, nu steeds meer vrouwen niet meer thuis durven te bevallen: 'ze hebben keuzevrijheid...' Alsof die keuze niet cruciaal te beïnvloeden is geweest!

Ik durf wel stelling te nemen - ik gun vrouwen een bevalling in hun eigen huis. Natuurlijk denk ik dat het voor sommige vrouwen beter is om in het ziekenhuis te bevallen, maar:
volgens mij zou 70% van de Nederlandse vrouwen zonder meer veilig thuis kunnen bevallen. Het systeem moet hier en daar flink worden aangepast. De samenwerking tussen gynaecologen en vroedvrouwen moet absoluut beter. En vroedvrouwen zouden beschikbaar moeten zijn voor alle vrouwen, in kleinschalige organisatievormen, zodat ze elkaar goed kennen.

Een vrouw adviseren thuis te bevallen is als interventie wat mij betreft simpelweg te vergelijken met een vrouw adviseren om klinisch te bevallen. Met dat laatste hebben we toch ook niet zoveel moeite? Bevallen in eigen omgeving is een basisvoorwaarde voor een veilige bevalling. Als vroedvrouwen zich tenminste durven te verdiepen in de fysiologie van een baring én geleerd hebben om te gaan met hun eigen angsten.

maandag 8 november 2010

academische vroedvrouw nieuwe stijl

Onze beroepsgroep gaat voor academisering.
Kort door de bocht moeten vroedvrouwen moeten zich meer gaan bezighouden met onderzoek en zelf onderzoek kunnen lezen en beoordelen.
Academisering zou kunnen bijdragen aan 'kritisch leren denken'.
Dat kritisch denken, daar kom ik graag een andere keer op terug.


Maar door 'je hersens gebruiken' en 'academisering' op één lijn te zetten kan het wat mij betreft ook heel goed zo zijn dat vrouwen alleen maar verder van huis komen. 


Want als vroedvrouwen hun identiteit kwijt zijn en vervolgens gaan academiseren, waar gaan ze dan onderzoek naar doen? 



Als ik denk aan dat experiment met katten van twee dagen geleden. De meeste vroedvrouwen en artsen zijn opgeleid in dergelijke laboratoria en dat betekent, dat de meeste 'evidence' die we hebben ook uit laboratoria vandaan komt. Of er in elk geval zó door is beïnvloed dat ik me dagelijks afvraag; is dit wel 'waar' wat ik denk?
Is het wel 'waar' wat voor waar wordt neergezet? Of is het alleen 'waar' in het laboratorium, maar gebeuren er in een hoekje van de kast als er niemand toekijkt hele andere dingen? 
En wat is dan de rol van een vroedvrouw hierbij?


Een ander punt: wat moet ik met het gegeven dat er al zo veel onderzoek ligt dat klinkt als een klok maar wat in de praktijk niet wordt gebruikt?
Bijvoorbeeld.
Het blijkt zo te zijn dat, als een barende wordt aangemoedigd om actief op zoek te gaan naar een voor haar goede houding tijdens het persen, zij maar zelden op de rug op bed belandt. En dat een verticale houding tijdens het persen vele voordelen heeft voor de barende.
En dit is niet sinds een jaar ofzo bekend, welnee, dat is al vele jaren 'evidence based'.
Ik geloof dat in de Verenigde Staten op dit moment een hoger percentage vrouwen verticaal bevalt dan in Nederland. En ik maak me sterk dat dat niet komt doordat de voordelen van verticaal bevallen bij de meeste verloskundig zorgverleners niet bekend zijn.
Ergens 'evidence' voor vergaren geeft geen enkele garantie voor het toepassen ervan.


Ik zou er dan ook voor zijn om heel kritisch te zijn naar wat we als vroedvrouwen gaan onderzoeken. En om als onze taak te zien dat aan een essentiële voorwaarde voor 'evidence based' werken wordt voldaan: dat bij het beoordelen of bepaalde evidence van toepassing is, de vrouw zelf betrokken wordt. Dat gebeurt te weinig en is typisch een taak voor een vroedvrouw nieuwe stijl.